N-VA Oud-Heverlee kritisch over meerjarenplan

Ondanks het geschenk van de Vlaamse overheid van bijna 1,3 miljoen euro, slaagt de coalitie erin meerdere belastingen te verhogen en de schuldgraad verder uit te bouwen.

Er zitten een aantal goede zaken in dit meerjarenplan, zoals het verder vernieuwen van de belangrijke verkeersassen (de Waversebaan, de Leuvensestraat en de Blandenstraat) waarbij men dus het werk van de vorige legislatuur afmaakt. Maar er zijn ook een aantal zaken waar we ons vanuit de oppositie toch wel wat vragen bij stellen.

Belastingen?

Er komen geen belastingverhogingen, zegt de schepen van Financiën. Dat klopt natuurlijk niet helemaal. De belangrijkste belastingen voor onze inwoners, de opcentiemen en de personenbelasting stijgen niet, dat klopt. Een aantal belastingen stijgen echter wel, waarbij zeker onze zelfstandigen niet gespaard blijven. Sommige belastingen zijn nieuw, zoals de belasting op bijkomende wooneenheden en bouwkavels. Van die laatste belasting denken we dat dit de betaalbaarheid van wonen in onze gemeente niet echt ten goede zal komen.

Betaalbaar wonen?

We scoren in Oud-Heverlee al niet goed op vlak van betaalbaarheid van wonen. De mensen wonen hier graag, maar het is hier duur wonen. We lazen in alle verkiezingsprogramma’s dat de betaalbaarheid van wonen in onze gemeente moet opgelost worden. Sommigen zien daarvoor hun heil in de bouw van bijkomende appartementen, anderen in kleinere wooneenheden en alternatieve projecten zoals co-housing bijvoorbeeld. In elk geval zal de betaalbaarheid van dat wonen in onze gemeente er niet op beteren met de maatregelen die in dit meerjarenplan zijn opgenomen. Zo gaan de meerderheidspartijen resoluut voor een verhoging van de laagste kadastraal inkomens en komt er een belasting op de bijkomende wooneenheden en bouwkavels. Die laatste belasting is een aanzienlijk bedrag tot €10.000 per kavel en per bijkomende wooneenheid. Die kost zal ongetwijfeld doorgerekend worden aan de koper van de grond en dus zal wonen in Oud-Heverlee weer wat duurder worden, ook op de kleinere kavels.

Schuldafbouw?

Oud-Heverlee heeft ongeveer 130 leningen lopen. In 2020 zal dat voor een totaalbedrag van €14,75 mio euro zijn. De komende 6 jaar zal de gemeente voor €8 mio nieuwe leningen aan en tegen het einde van 2025 vergroot zo de schuld met nog eens €120.000. De gemeente krijgt van onze Vlaamse Overheid veel geld cadeau in de komende jaren. De komende 5 jaar gaat het om maar liefst €973.948 extra budget omwille van de open ruimte en €318.631 voor de responsabiliseringsbijdrage. Alles samen is dit een cadeau van bijna €1,3 mio euro. Onze gemeente kiest er dus voor om dat geld niet te gebruiken, al is het maar gedeeltelijk, om de schuld af te bouwen, integendeel, op het einde van de rit zal de schuld nog net iets groter zijn.

Risico's

Dat is jammer, zeker als we naar de risicoanalyse van de gemeente kijken. Daar zien we als belangrijkste risico de vergrijzing. Dit wordt ingeschat als een risico met een aanzienlijke impact en een grote waarschijnlijkheid. Het gevolg van die vergrijzing is dubbel: ten eerste zal de gemeente minder ontvangsten krijgen uit de personenbelasting: tegen 2030 gaat het om een verlies van maar liefst 14,24% van de opbrengst van de personenbelasting (ten opzichte van 2015). Ten tweede zullen er ook bijkomende kosten opduiken in de gemeente. Tegen het einde van de rit, in 2025 is de piek van de vergrijzing, die we situeren in 2030, niet meer zo ver af. Nochtans worden de geschatte mindere inkomsten van de personenbelasting worden niet opgenomen. De inschatting van de inkomsten uit de personenbelasting blijft elk jaar constant op €5.446.417,84. Het was misschien iets voorzichtiger geweest om zich niet rijk te rekenen en dit iets conservatiever in te schatten en rekening te houden met een mogelijke daling van die inkomsten.

Een ander mogelijk risico met een grote impact is de borgstelling voor De Kouter ter waarde van net geen €10 miljoen euro. Dit wordt bestempeld als een risico met een beperkte waarschijnlijkheid, maar daarover verschillen we duidelijk van mening met de meerderheid.

Meer statutaire ambtenaren

Iets wat ook opvalt in het meerjarenplan is de stijging van het personeelsbestand van de gemeente. Er komen 2,76 VTEs bij tegen 2023: 0,92 VTEs als contractuelen en 1,84 VTEs statutaire ambtenaren. We weten allemaal dat de statutaire ambtenaren een hogere pensioenlast meebrengen. Dus op een ogenblik dat men bij de aanwerving van nieuwe personeelsleden in de overheidssector prioriteit geeft aan contractuelen, doen we in Oud-Heverlee eigenlijk het omgekeerde.  

Sportinfrastructuur?

We lezen in het beleidsplan dat ‘we Oud-Heverlee in beweging willen brengen.’ In de verkiezingsprogramma’s stond dat het budget voor sportinfrastructuur moet verhoogd worden. Helaas vinden we daar maar weinig van terug in het meerjarenplan. Jaarlijks investeert de coalitie €6000 om Oud-Heverlee in beweging te zetten. Als het dan gaat over investeringen in sportinfrastructuur, dan zien we enkel een bedrag van €600.000 voor de Stormvogels ingeschreven staan. Dat bedrag zal niet volstaan voor de financiering van hun infrastructuur, dus de rest moeten ze samen zien te krijgen via crowdfunding of eigen investeerders. Een sporthal zal er dus ook deze legislatuur niet inzitten ondanks de beloftes voor de verkiezingen. Alles samen gaat het dus om een zeer beperkte investering. Misschien zit er nog wel wat geld verscholen voor sport in het budget dat voorzien is voor het Zoet Water?

Handelaars?

In het beleidsplan lezen we dat "dynamische handelaars essentieel zijn voor levendige dorpskernen. We ondersteunen hen waar we kunnen en voorzien budget voor gerichte beleidsacties, met bijzondere aandacht voor jonge ondernemers en starters". In het meerjarenplan zien we dat de gemeente jaarlijks welgeteld €4000 voorziet om een gunstig ondernemersklimaat te genereren. Dat is een totaal van €24.000 euro of 0,16% van het totale investeringsbudget. Tegelijkertijd komt er een nieuwe belasting op de kleinhandelsactiviteiten, wordt afvalverwerking duurder en zijn onze ondernemers niet vrijgesteld van de belasting op niet-geadresseerd drukwerk.

Verbetering van onze wegen?

Wat de wegenwerken betreft, zien we plannen voor investeringen in de Waversebaan (€1,81 mio), de Leuvensestraat (€700K), Blandenstraat (€1 mio) en dan rest er nog €400K voor de kleinere wegen. Welke dat zijn, dat weten we nog niet, want we lezen dat de lijst van straten elk jaar zal bepaald worden. In het beleidsplan werd wel al melding gemaakt van de Beekstraat. We betwijfelen dus of er nog voldoende ruimte is om eventueel andere wegen in onze gemeente aan te pakken.

Beter openbaar vervoer?

Bij de voorstelling van het beleidsplan zei onze burgemeester het volgende: “Binnen de nieuwe vervoersregio zal er gepleit worden voor sterker openbaar vervoer. Haasrode en Blanden moeten sneller en frequenter verbonden worden met Leuven per bus. We zorgen voor een aantrekkelijke en goed onderhouden halte-infrastructuur. Ook willen we het potentieel van een buurtbus onderzoeken. Zo willen we een aantal dagen per week een basisaanbod verzekeren, om bestemmingen te verbinden die momenteel met het openbaar vervoer niet of nauwelijks bereikbaar zijn. Zo maken we onder meer het gemeentehuis, de Kouter, winkels vanuit alle kernen op bepaalde dagen wel bereikbaar voor mensen zonder wagen”. In het meerjarenplan werd hiervoor in totaal ongeveer €42.000 uitgetrokken. We betwijfelen dan ook of dit voldoende zal zijn om die ambities waar te maken.

Kerkelijk patrimonium?

We stellen ook vast dat de kerkfabrieken in Oud-Heverlee heel veel geld krijgen. De exploitatietoelage bedraagt bijna 500.000 euro en de investeringssubsidies bijna 1 miljoen euro. De gemeente blijft dus massaal geld pompen in kerkgebouwen waarvan we niet weten wat we ermee gaan doen. Tegelijkertijd gooit men vlakbij de kerk van Haasrode 2 gebouwen neer om er een nieuw gebouw te zetten. Verder vinden we het ook zeer eigenaardig dat er een masterplan moet komen voor Haasrode maar dat die geplande werken aan het OC en de bibliotheek daar dan niet mee in opgenomen zijn.  

Open ruimte vrijwaren?
We lazen in een aantal verkiezingsprogramma’s dat men de open ruimte wil koesteren en vrijwaren en dat men daarvoor heel selectief uitbreidingsgebieden moet aansnijden. Er staat zelfs te lezen: ‘in plaats van bij te bouwen, moet er gezocht worden naar creatieve oplossingen’. Hoe dit rijmt met de beslissing van het schepencollege om alle dorpskernen (behalve Vaalbeek) te selecteren als hoogdynamische kernen is ons dan ook niet helemaal duidelijk. 

Nationaal Park?

We lezen ook niets over de eventuele oprichting van een Nationaal Park, niet in het beleidsplan en ook niet in het meerjarenplan. We vinden dat een gemiste kans, zeker nu de Vlaams overheid een bedrag heeft voorzien voor de uitwerking van enkele Nationale parken in Vlaanderen. We hopen dat daar dus wel nog werk van gemaakt wordt de komende jaren.

Nog loze beloftes?

We vinden het ook zeer jammer dat een aantal verkiezingsbeloftes wel hun weg hebben gevonden in het meerjarenplan, maar dat ze budgettair niet zijn ingevuld. Zo wil men werk maken van een burgerbegroting, maar is daar geen budget voor voorzien omdat nu nog niet concreet geweten is hoe dat dan zal verlopen. Of de gemeentelijke app die er zal komen, maar vermoedelijk is die gratis, want er is geen budget voorzien in het meerjarenplan. Ook niet voor een fietsersbrug/fietserstunnel tussen Leuven en Haasrode. Of het kan natuurlijk zijn dat het geld ergens anders verstopt zit.